مریم السادات محقق سخنان خودرا با جمله ای از اولمپ دوگوژ آغازکرد:
«همانطور که زنان بالای چوبه‌دار می‌روند، حق دارند که بالای سکوی سخنرانی نیز بروند».
اولمپ دوگوژ یک بیانیه ۱۷ ماده ای منشور حقوق زنان را نوشت و او رادر ۳۶ سالگی به زیر گیوتین بردند و سر او را زدند. شاید برایتان جالب باشد و بخواهید بدانید سه اتهامی که به جرم آن سرش را بریدند چه بوده است: اتهام اول آن بود که «وظایف زنانگی اش را انجام نداده است»! اتهام دوم این که «در کارهایی که مربوط به مردان هست دخالت کرده است»! اتهام سوم «تشویش اذهان عمومی و نظم عمومی»!
المپ دوگوژ در سوم نوامبر 1793گردن زده شد. وقتی او را برای اعدام می‌بردند، فریاد زد: «ای جلادان آیا این حاصل انقلابی است که قرار بود افتخار و سربلندی فرانسه باشد»
درادامه خانم دکتر محقق داماد، حضرت زهرا را افتخاری برای ما دانست وگفت: اما ما مفتخریم که الگوی ما حضرت زهرا علیها سلام است که قرن ها قبل از اولمپ دوگوژ ، مقابل خلیفه اول به خطابه می رود ! ما مفتخریم حضرت زینب علیها سلام مقابل یزیدیان با خطابه ای غرا حماسه می آفریند !
حضرت زهرا برای چه به سکوی سخنرانی می روند برای این که به پیروانشان یاد بدهند که احقاق حق یک ارزش دینی است. او به فدک نیاز نداشت حضرت علی علیه سلام درنهج البلاغه می گوید ما نیازی به فدک نداشتیم. جز این که احقاق حق را هنجار تلقی کند ؟؟؟؟
زیباترین تابلو خلقت جنس زن، فاطمه زهرا(س)، با اعتماد به نفس ارزشمندی که دینش به او داده می گوید :
ایهالناس !
اعلموا انی فاطمه و ابی محمد، حضرت فاطمه به خودش و به پدرش افتتخارمی کند.
و لا اقول ما اقول غلطا (هرگزضد و نقیض درآن راه ندارد وآن چه را می گویم غلط نمی گویم)
امروز اینجاهستم تا از حق اشتغال زنان بگویم.
مادۀ 1105 قانون مدنی ایران: «در روابط زوجین ریاست خانواده از خصایص شوهر است». و مادۀ 1117 قانون مدنی ایران: «شوهر میتواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد، منع کند.»
- آیا حق اشتغال به طور عام و مطلق برای زن مورد پذیرش است؟
- آیا زن برای اشتغال (در خانه یا خارج از خانه) نیاز به اذن و اجازه شوهر دارد؟
- آیا زوجه برای خروج از خانه نیاز به اذن شوهر دارد؟
بحث من امروز یک بحث نظری است که اگر مبانی نظری مورد بحث قرار بگیرند ، یکایک حق ها و مصادیق آن حق ها دیگر مساله و مشکل نخواهد بود . بحث من فراتر از خروج زن از خانه - فراتر از ریاست خانواده و ارتباط آن با در آمدزایی زن است.
منظور من از مبادی نظری چیست ؟ منظورم سرآغاز هاست. سرآغاز آن چه فقه شیعه را آن می کند که هست. آن مبادی که به دلیل عادت ما به آن ها، نقش آنها در تفقه یا اجتهاد حقوقی به فراموشی سپرده شده است و مورد غفلت قرارگرفته است .
آیا وقت آن فرا نرسیده که برگردیم به این گزاره ها؟
سروران گرامی: با این گزاره ها آشنا هستیم: باب اجتهاد شیعی باز است – امام خمینی سردمدار تاثیر زمان و مکان دراجتهاد شیعی است – مقتضیات زمان و فقه شیعه
این ها معنی اش چیست ؟ وقتی سیر تحولات اجتهاد شیعی داریم یعنی چی ؟ وقتی تاثیر زمان و مکان را می گوییم یعنی چی ؟
آن چه برشمردیم از قوانین، ازآن جا برمی‌خیزد که از دانش حقوق این توقع را داشته باشیم که تعیین مصداق کند و بگوید کدام مورد حق زن است و کدام نیست. اما علوم انسانی تعیین مصداق نمیتوانند بکنند.
احادیث معصوم و متن قرآنی هر دو در برابر فهم انسانی ما قرار دارند و از هر دو برای ما متن منسجم باقی ماندهاست. در اینجاست که نهادی بهنام اجتهاد که افتخار فقه امامیه است پدیدار میشود. باب اجتهاد باز است یعنی این فهم عمیق امامیه که فهم احکام الهی فهمی انسانی است با همۀ محدودیت‌های تاریخی فرهنگی و معرفتی آن. دقت کنیم از اساس، وجود دین برای سعادت هم مرد است و هم زن. این سعادت چیزی جز استکمال نفس و خدایی شدن آن نیست. آن چیزی که در انسان میتواند متعلق این امر قرار گیرد (تشبه به خداوند )چیزی جز قوۀ عاقلۀ انسان یا قوه فهم انسانی نیست که به اشتراک در مرد و زن نهادهشده و اگر چنین فرض نکنیم هدایت، سالبه به انتفاع موضوع خواهد بود. و دیگر دین جامعیت و خاتمیت و ضرورتی نخواهد داشت. برای همین است که حجت و هرجی بر مهجور نیست. پس آنچه با آن وحی را میفهمیم خود موضوع حق است.
براساس آنچه گفتیم اساساً برای انسان چه زن باشد و چه مرد بهاعتبار و حیث مشترک انسانی یعنی آنچه بهخاطر آن انسانند هدایت درنظرگرفته شده و درنتیجه به همان لحاظ است که برای انسان حقی گذارده میشود. برای حق، حق زنانه یعنی حقی بهاعتبار آنچه زن را جنسیتی خاص از نوع آدمی قرار داده است نداریم. و همینطور حقی مردانه بهحیث آنچه او را جنس مرد از نوع انسان قرارداده. باید توجه کرد که اگر در هر امر حقوقیای که ظاهراً ویژۀ زن است و یا ویژۀ مرد، دقت کنیم، میبینیم که آن حق بهاعتبار مشترکات انسانی اعتبار شدهاست.
آیا آنچه گفتیم جزاین درکلام رهبرفقید فرزانه ماست :
بعد از پیروزی انقلاب نیز امام بر حضور فعال زنان در عرصه های سیاسی و اجتماعی و مشارکت در صحنه های مختلف تأکید داشتند. امام خمینی در مصاحبه ای با روزنامه لوس آنجلس تایمز به تاریخ 16/9/57 در ارتباط با حضور زنان در دانشگاه و ادارات فرمودند:
«زنان در جامعه اسلامی آزادند و از رفتن آنان به دانشگاه و ادارات و مجلسین به هیچ وجه جلوگیری نمی شود. از چیزی که جلوگیری می شود فساد اخلاقی است که زن و مرد نسبت به آن مساوی هستند و برای هر دو حرام است.»
«ما مفتخریم که بانوان و زنان پیر و جوان و خرد و کلان در صحنه های فرهنگی و اقتصادی و نظامی حاضر و همدوش مردان یا بهتر از آنان، در راه تعالی اسلام و مقاصد قرآن کریم فعالیت دارند... و از محرومیت هایی که توطئه دشمنان و ناآشنایی دوستان از احکام اسلام و قرآن بر آنها بلکه بر اسلام و مسلمانان تحمیل نمودند، شجاعانه و متعهدانه خود را رهانده و از قید خرافاتی که دشمنان برای منافع خود به دست نادانان و بعضی آخوندهای بی اطلاع از مصالح مسلمین به وجود آورده بودند؛ خارج نموده اند.»(صحیفه امام، ج21،ص398-397)
از دیدگاه امام خمینی در نظام اسلامی، زن به عنوان یک انسان می تواند مشارکت فعال با مردان در بنای جامعه اسلامی داشته باشد. «زن باید در سرنوشت خودش دخالت داشته باشد. زنها در جمهوری اسلام رأی باید بدهند. همان طوری که مردان حق رأی دارند، زنها حق رأی دارند.»
«همان طوری که مردها باید در امور سیاسی دخالت کنند و جامعه خودشان را حفظ کنند، زنها هم باید دخالت کنند و جامعه را حفظ کنند. زنها هم باید در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی همدوش مردها باشند.»
همچنین در پایان دکتر محقق دیدگاه مطرح شده را راه حل تعارض هایی دانسته اند که میان حضور زن در فضاهای شغلی، عمومی و کسب و کار با نقش مادرانه و وظایف شوهرداری او وجود دارد.
|